برندگان جایزه نوبل فیزیک سال 2023
سه دانشمند جایزه نوبل فیزیک سال 2023 را به خاطر بررسی رفتار الکترون توسط لیزر اتو ثانیه، برنده شدند. مطالعه ای که می تواند به درک بهتری از جهان منجر شود و نیز در آینده تکنولوژی از الکترونیک گرفته تا پزشکی تاثیر گذار باشد. این جایزه به صورت مشترک به فیزیکدان فرانسوی-سوئدی، آنه لولیه (Anne L’Huillier)، دانشمند فرانسوی پیر آگوستینی (Pierre Agostini) و فرانس کراوس (Ferenc Krausz) مجارستانی الاصل اهدا شد. در توضیح دلیل اهدا این جایزه، متس لارسون، عضو کمیته نوبل اعلام نمود: « زمانی که بتوانید این ذرات بسیار کوچک و سریع که در همه مواد وجود دارند (الکترون ها) را کنترل و درک کنید، گام بسیار بزرگی به جلو برداشته اید.»
برندگان جایزه نوبل فیزیک 2023
این سه دانشمند، که به طور جداگانه کار می کردند، از سریع ترین پالس های لیزری برای بررسی فعالیت اتمی که با سرعت های سرگیجه آور – یک کوئنتیلیونم ثانیه که به عنوان آتوثانیه شناخته می شود – استفاده کردند، یا به عبارت دیگر نگاه به الکترون ها در کسری از ثانیه(یک تقسیم بر ده به توان هجده)؛ بسیار شبیه به روشی که عکاسان از شاترهای سریع برای عکس گرفتن از مرغ مگس خوار استفاده می کنند.
لازم به ذکر است خانوم L’Huillier از دانشگاه لوند سوئد، پنجمین زنی است که جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرده است. او به آسوشیتدپرس گفت: «برای همه زنان می‌گویم اگر علاقه‌مند هستید، اگر کمی اشتیاق به این نوع چالش‌ها دارید، پس با قدرت آن را دنبال کنید». شاید بتوان گفت سهم این خانوم فرانسوی از این جایزه نتیجه حدود 36 سال تلاش مستمر و جدیت خانوم لولیه در بررسی برهم کنش نور لیزر و ماده است جاییکه برای اولین بار در سال 1987، به بررسی انتقال نور لیزر مادون قرمز از طریق یک گاز نجیب پرداخت و نتایج آن را منتشر نمود.
